Uzay ve Havacılık Mühendisleri Atın Kemik Tasarımını Taklit Ediyor
Atların kemiklerindeki üstün tasarım taklit edilerek daha esnek ve dayanıklı uçak malzemeleri geliştiriliyor. Florida Üniversitesi’nden bir grup araştırmacının sürdürdüğü araştırma NASA tarafından finanse ediliyor.(1) Bir at hareket ettikçe bacaklarına binen yükün çoğu bacaktaki üçüncü metakarp kemiği tarafından karşılanır. Yaklaşık 25 cm. boyundaki bu kemiğin bir yüzünde damarların kemiğe giriş yaptığı, fasulye büyüklüğünde bir delik bulunuyor. Bir malzemede delik bulunması normalde onu zayıflatan bir etkendir. Katı cisimlerin üzerine kuvvet uygulandığında kırılmanın başlayacağı ilk yer deliğin bulunduğu noktadır. Oysa atlardaki metakarp kemiği bu delikten kırılmaz. Bilim adamları laboratuvarlarda bu kemiğe özel olarak kuvvet uyguladıkları testlerde delik kısmının daima sağlam kaldığını gördüler. Araştırmanın başındaki uçak mühendisi Doç. Dr. Andrew Rapoff, deliklerin mühendislik ürünü yapılarda başarısızlığa yol açan temel faktörlerden olduğunu belirtiyor. Atlarda bu sorunun olmadığını ve kendilerinin at kemiğindeki bu tasarımı taklit etmek zorunda kaldıklarını belirtiyor. Uçakların gövdesinde kaçınılmaz olarak birçok delik bulunuyor. Elektrik kablolarının, yakıt ve hidrolik borularının geçirildiği delikler gövdenin dayanıklılığı açısından risk arttıran faktörler olarak ortaya çıkıyorlar. Benzer şekilde delikler otomobil, evler ve gemilerde de bulunuyor. tüm bu yapılarda deliklerden kaynaklanan ekstra zayıflık, bu deliklerin etrafında kullanılan malzemenin kalınlaştırılmasıyla giderilmeye çalışılıyor. Ancak mühendisler bu tür yöntemlerin etkili çözüm olmadığını belirtiyorlar. Çünkü malzeme kalınlaştıkça ağırlık da giderek artıyor. Bu yüzden uçaklarda ilave edilen her ağırlık için daha fazla yakıt harcaması gerekiyor. Şimdi bu sorunu gidermek için atların bacaklarındaki mükemmel mühendislik tasarımı taklit ediliyor. Mühendisler kemikteki deliğin çevresini incelediler. Uyguladıkları mikroradyografi ve mikroskopi teknikleri sayesinde delik etrafındaki mikroskobik bileşimin detaylarını gün ışığına çıkardılar. Atın metakarp kemiğindeki özellikleri taklit ederek bir plaka ürettiler. Bu plakanın dayanıklılığını ölçmek için bazı denemeler yaptılar. Aynı malzemeden yapılmış iki plakadan birinde metakap kemiğindeki deliği taklit ettiler, diğerine ise matkapla basit bir delik açtılar. İki dik sütun arasına koydukları plakaların üzerine bastırarak onları sırayla kırmaya çalıştılar. Atın metakarp deliğinin taklit edildiği plakayı kırmak için iki kat daha fazla kuvvet gerekti. Matkapla delinen plaka daima delikten kırıldığı halde metakarp deliğinin taklit edildiği plakada deliğin bulunduğu kısım hep sağlam kaldı. Atın kemiğindeki bu tasarım, kemiği uzun süre boyunca tekrarlanan darbelere karşı da dayanıklı hale getiriyor. Bir at dörtnala koştuğunda metarp deliğindeki dayanıklılıkta azalma olmuyor. Dalgalarla boğuşan bir tekne ya da türbülansa girmiş bir uçakta da benzer şekilde dayanıklılık gerekiyor. “Bu kemikteki direnci taklit ederek birçok problemi çözüme kavuşturabiliz” diyor araştırmacılar. Atın kemiğindeki bu optimal tasarım üstün bir mühendislik eseridir. Hiçbir tesadüf böyle bir mühendislik harikasını meydana getiremez. Bu sistemin tasarlayıcısı üstün Akıl sahibi olan Allah’tır. Allah hayvanları yaratmış, onlarda bizler için ibretler ve faydalar var etmiştir: “Gerçekten hayvanlarda da sizin için bir ders (ibret) vardır; karınlarının içinde olanlardan size içirmekteyiz ve onlarda sizin için daha birçok yararlar var. Sizler onlardan yemektesiniz.” (Müminun Suresi, 21) (1) Florida Üniversitesi: “FROM THE BONE OF A HORSE, A NEW IDEA FOR AIRCRAFT STRUCTURES”, 2 Aralık 2002: http://www.napa.ufl.edu/2002news/horsebone.htm